- Burtom Sağlık Grubu
- Pozitron Emisyon Tomografi (PET CT)
PET CT nedir?
Pozitron emisyon tomografi (PET) taraması vücudunuzdaki hastalıkları kontrol etmemizi sağlayan bir görüntüleme yöntemidir.
Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) kanser hücrelerinin artan glukoz alımına ve glikolizise göre değerli bilgiler sunar. Böylece henüz belirgin bir kitle oluşmadan, metabolik değişiklikler saptanabilir. Bunun için 2-deoksi-2- [florin-18]-floro-D-glukoz (18 F-FDG) kullanılır. Başka bir deyişle kanser hücreleri glukozu normal hücrelerden daha fazla kullanır. PET-CT bu bilgiye dayanarak önceden işaretlenmiş glukozların vücuttaki anormal dağılımını araştıran bir görüntüleme yöntemidir.
- PET-CT vücudunuzdaki kanserli alanı değerlendirmede, kanserin evresini belirlemede, alınan kemoterapi/radyoterapi gibi tedavilerin kanserli alana etkisini gözlemlemede kullanılır. Böylece gereksiz tedaviler önlenir, gerekli tedavilerde bir an önce başlanabilir. Gerektiğinde de tedavi stratejisi değiştirilebilir.
- PET CT, radyoaktif maddeler içeren özel bir ilaç kullanır. Bu ilaç, vücudun hangi kısmının incelendiğine bağlı olarak kolunuzdan damarınıza verilebilir, yutulabilir, solunabilir veya damarınıza enjekte edilebilir.
- Bir PET tarayıcı tarafından yapılan incelemeyle, doktorunuz organlarınızın ve dokularınızın ne kadar iyi çalıştığını görmesine yardımcı olur.
- PET CT çekiminde vücudun belirli dokuları ve bazı hastalıklarda, daha yüksek bir kimyasal aktivite oluşacaktır. PET taramasında bu hastalık alanları parlak noktalar olarak ortaya çıkacaktır.
- PET taraması kan akışını, oksijen kullanımını, vücudunuzun şekeri nasıl kullandığını ve daha fazlasını ölçebilir.
- PET taraması tipik olarak ayaktan görüntüleme prosedürüdür. Test bittikten sonra gününüze devam edebilirsiniz.
Kanser hücreleri, kanserli olmayan hücrelerden daha yüksek bir metabolik hıza sahiptir. Bu yüksek düzeyde kimyasal aktivite nedeniyle kanser hücreleri PET taramalarında parlak noktalar olarak ortaya çıkar. Bu nedenle PET taramaları hem kanseri tespit etmek hem de aşağıdakiler için yararlıdır:
- Kanserin yayılıp yayılmadığını görmek
- Kanser tedavisinin işe yarayıp yaramadığını görmek
- Kanserin tekrarlamasını tespit etmek
Bununla birlikte, bu taramalar doktorunuz tarafından dikkatlice okunmalıdır, çünkü kanser dışı durumların bir taramada kansere benzemesi mümkündür. Katı tümörlerin PET taramalarında görünmemesi de yaygındır.
PET CT Neden Çekilir?
- Kanser tanısı konulduğunda kanserin evresinin belirlenmesinde
- Kanser tedavisi sonrası değerlendirmede
- Ameliyat öncesi planlamada
- Radyoterapi planlamasında
- Tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde
- Takipteki tümör marker yüksekliklerinde
- Yaygın kanser varlığında primerin saptanmasına katkı sağlaması için
- Biyopsi rehberliği için tümör bölgesinin seçilmesinde.
PET CT Nasıl Çekilir?
PET-CT çekimi için en az 6-8 saatlik açlık gerekir. Çekimden önceki günler zorlayıcı fiziksel aktiviteden uzak durmanız önerilir. Ayrıca şeker hastasıysanız şeker ilaçlarınıza devam etmeniz ve işlem sabahı kan şekerinizin 200 mg/dL altında olması önemlidir. İşlem günü PET-CT çektireceğiniz merkez sizi özel bir odaya alır ve burada size damardan ilaç enjekte eder. İlacın vücudunuza dağılması için 30-60 dakika civarı sizi bekletirler. Daha sonra sizi çekime alırlar. Çekim ağrısız bir işlemdir. Çekim sırasında cihazın uğultu ve tıkırtı şeklinde sesini duyabilirsiniz. Çekim süresi yaklaşık 30 dakikadır. Çekim sonrası bol su içmeniz önerilir. Aynı gün normal hayatınıza dönebilirsiniz.
İşlemden Önceki Gün: Randevunuzdan yirmi dört saat önce, düşük karbonhidratlı ve şekersiz bir diyete uymanız istenecektir. Kaçınılması gereken yiyecekler ve içecekler şunlardır: Tahıl, Makarna, Ekmek, Pirinç, Meyve ve meyve suları, Alkol, Kafeinli içecekler, Şekerleme, sakız ve nane
İşlem Günü: İşlem için anestezi alıyorsanız, PET taramanızın tüm sabahı bir şey yiyip içmeyin. Herhangi bir ilaç almanız gerekiyorsa, sadece birkaç yudum su ile alın. Anestezi almıyorsanız, taramanızdan önce altı saat boyunca herhangi bir şey yemekten kaçınmanız istenecektir. Sakız, öksürük damlaları veya şekerlerden sakınmayı unutmayın. Bununla birlikte, su içebilecek ve önerilen ilaçları alabileceksiniz.
Bir hastane elbisesini giymeniz istenebilir. Metal test ekipmanlarını etkileyebileceği için, pearcing dahil olmak üzere taktığınız mücevherleri çıkarmanız gerekir.
PET nedir? Ne işe yarar?
PET olarak da kısaltılan “positron emisyon tomografisi”, 2000’li yıllardan itibaren tüm dünya ile paralel şekilde ülkemizde de kullanılmaya başlanmış olan bir tetkik yöntemidir. Bu yöntem ile insan vücudundaki organ ve dokuların aktivitesi ölçülebilmektedir. Bu yöntem, detaylı anatomik bilgiyi sağlayan ve CT veya BT denilen tomografi ile birleştirildiğinde ise, çeşitli enfeksiyon hastalıkları, sarkoidoz gibi akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları ve alzheimer demans ayırımı gibi pek çok alanda oldukça faydalı bilgiler sağlamaktadır, ancak halen tıpta en yaygın kullanım alanı, kanserlerdir.
Yöntemin temel çalışma prensibi, kanserli hücrenin normal hücreden daha hızlı ve kontrolsüz çoğalmasına dayanır. Yüksek aktivite gösteren bu hücrelerin enerji ihtiyaçları da, normalden fazladır. Kanserli hücrelerin bu süreçte en sık kullandığı maddelerden biri olan glikoz yani şeker, radyoaktif olarak işaretlendikten sonra uygun koşullarda hastaya verildiğinde, kanserli dokunun yeri saptanabilmektedir. Bugün için PET-CT, gerek akciğer gerekse diğer organlardaki kanserin ilk teşhis aşamasında doğru yerden biyopsi alınması, tedavi öncesi kanserin yaygınlığının belirlenmesi ve hastalığın evrelendirilmesi , tedavinin planlanması ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde sıklıkla kullanılır.
PET-CT ile günümüz tıbbında özellikle kanser tanı ve tedavi takibinde ciddi gelişmeler sağlanmıştır, ancak yöntemin radyasyon içerdiği bilgisi de daima hatırda tutulmalıdır.